Nieuwsblad
van het noorden
30 september 1993
opgegaan in het Dagblad van het Noorden
TRASH
Redactie: Siebrand Vos
Boertje
Mijn oude economieleraar Haarm Hendrik Maaier - indertijd voorzitter van de Gröninger Bond - wist het zeker: wie trots is op zijn of haar taal, spreekt het niet alleen, maar zingt het ook. Als hij gelijk had, dan is het met de trots van jonge Groningers en Drenten treurig gesteld. Zing je in het Nederlands dan ben je al snel een softie of gewoon niet ‘cool'. Maar zing je in het Gronings, nou dan moet je wel een héél erg dom 'boertje’ zijn.
Hoe anders is het met de Friese taaltrots gesteld. Die bloeit als nooit tevoren. Zingt de Fries niet in het Engels (de rock 'n' roll taal bij uitstek), dan toch zeker in het Fries. Ann Nederlands-talige pop hebben de Friezen geen boodschap meer, sinds de eerste punks begin jaren '80 in hun moerstaal begonnen te zingen (Okke Hel). Liever zoekt men aansluiting bij andere minderheden en kleine volken die net zo zuinig op hun eigen taal zijn.
Uit die gedachte ontstond vorig jaar ook het Uteinrock Festival, dat aanstaande zaterdag voor de tweede keer in Sneek wordt gehouden. De eerste editie bleek een doorslaand succes: het Bolwerk was binnen drie kwartier uitverkocht en de Fryske band Reboelje kon terecht in Bretagne en bij de BBC in Londen.
Grote publiekstrekker dit jaar is Negu Gorriak uit Baskenland, de meest succesvolle rockgroep in een kleine Europese taal. De Basken speelden inmiddels in Moskou, Los Angeles en op Cuba. Ze verwerkten hun ervaringen op de boeiende dubbel-cd 'Borreak Baditu Milaka Aupegi’, die een eigenwijze mix van hardcore en Baskische salsa laat horen.
Negu Gorriak is ook de strijdbaarste groep op Uteinrock. Onlangs werden ze nog aangeklaagd door een kolonel van de Guardia Civil, die hen van landverraad beschuldige. In Baskenland gaat het er, zoals bekend, allemaal wat heftiger aan toe. De Basken hebben zich nog altijd niet hersteld van de Franco-tijd, waarin het Spaans tot enige taal werd uitgeroepen.
Ook Wales, dat vertegenwoordigd wordt door Jecsyn Ffeif (spreek uit: Jackson 5), gaat gebukt onder een vorm van culturele onderdrukking. Zo kan het gebeuren dal de, Welshmen worden opgescheept met een Engelse minister voor Wales-zaken, weet programmeur Onno Falkena. Contacten met geestverwanten in Schotland, Bretagne en Ierland sterken de cultureel onderdrukte burger in de strijd. Gezamelijk hebben de Kelten inmiddels voor een bloeiend festivalklimaat gezorgd.
De Friezen - toch ook op en top Kelten - vielen daar tot voor kort geheel buiten. Dit tot verdriet van Falkena en consorten. In Friesland is de situatie natuurlijk minder ernstig, dat beseft Falkena ook wel. De Fryske deelnemers Tsjettel (powercore) Ernst Langhout (folk) en Klinkhamer ('skabaal' in de Kameleontraditie) zijn dan ook een nauwlijks politiek gericht. Wat ook wel weer leuk is, meent Falkena, anders wordt zo'n festival erg zwaar. En dat is ook weer niet de bedoeling. Daarom kent de volgende editie mogelijk ook deelnemers uit Suriname. Limburg en jawel: uit Groningen. Begin dus maar alvast te oefenen.
SVUteinrock '93 wordt zaterdag 2 oktober gehouden in het Bolwerk In Sneek. Voorverkoop: Elpee in Groningen